Aharlı Kağıt Yapımı

AHARLI KAĞIT VE HAT MALZEMELERİ İÇİNDEKİ ÖNEMİ
Aharlı Kağıt kelime olarak, arapçada ورق مقهر ingilizce karşılık olarak da Ahar Paper şeklinde bilinmektedir. Yumurta yardımı ile kağıdı güçlendirmek ve hattatların kağıda rahat bir şekilde yazmaları için yüz yıllardır uygulananmaktadır. Aharlı kağıt yapımı günümüzde son halini almış ve  profesyonel olarak icra edilen bir meslektir.

AHARLI KAĞIT NASIL BEKLETİLİR?

 Nişasta rutubetten çok etkilenen bir maddedir kağıtlar bekletilirken asla naylon torbaya konmamalıdır. Bekletmek için yeterli yer mevcutsa üst üste konur ve üstüne ağırlık bırakılır. Yada ahar dışta kalacak şekilde rulo yapılarak bekletilir. Aharlı kağıt , hat malzemeleri  içinde başta gelen malzemelerdendir. Aharlı Kağıt kullanıcısı tarafından önceden alınıp bekletilerek kullanılması gereken bir malzemedir. Yapım tarihinden acil yazılarda en az 1-2 hafta, keyfi durumlarda 3 ay bekletilmesi yeterli olacaktır. Kış aylarında aharlanan ve yaz aylarında aharlanan kağıtlar arasında farklar vardır. Kış aylarında  Aharlı kağıt üzerine daha rahat yazmak için; taze (az beklemiş) kağıtlara yazmadan önce kağıdı aharı ön tarafında kalacak şekilde rulo yaparak bir kalorifer peteği üzerinde birkaç saat bekletmek bile 10 kat daha rahat yazmaya ve kalemin aharlı kağıt üzerinde rahat ilerlemesini sağlayacaktır. Yaz aylarında kağıdın kuruma süresi daha hızlı olacaktır. ‘Kağıdı 2-3 sene bekletmeden yazılmaz’’ şeklinde süregelen bilgi tevatür ve efsaneden ibarettir. Zaman sanatkar için en kıymetli hazinedir. Tabii ki kağıtlar keyfi durumlarda ne kadar uzun süre bekletilirse hattat için daha faydalı olacaktır. Yanlış teknikler ile hazırlanmış kağıt kıyamete kadarda beklese yine de hattata fayda vermez . 

AHARLI KAĞITLARA TASHİH MESELESİ

Doğru teknikler ile hazırlanmış ve beklememiş aharlı kağıtta yazı esnasında bir hata durumumda hattat  mürekkebi su ile silerse mürekkebin kağıttan  altında mürekkep izi kalmadan ‘’yumurta ile beraber‘’ sıyrıldığını görecektir. Beklemiş kağıtlarda ise mürekkep yumurta ile sıyrılmaz yumurta kağıtta kalır mürekkep ise temizlendiği pamuk yada temizlendiği malzeme üzerinde kalır.  Harfi kazıma yöntemi ile tashih yapılırsa beklemiş yada beklememiş kağıt ayrımı yapılmaksızın eğer ahar kaliteli ise mürekkep kağıt üzerinden sıyrılacaktır. Tabii ki beklemiş kağıtlarda mürekkebi kazırken daha sert ve tok bir zeminden kazınacağı için kağıtta gözükecek kazıma izi ve hasarda daha az olacaktır.

 DOĞRU KAĞIT NASIL SEÇİLİR   

Aharlı kağıt seçerken dikkat edilecek bazı hususlar vardır.  İs mürekkebi ile Shiminckhe mürekkebi  gibi yada Japon mürekkepleri ile üzerine yazarken özellikle kalemin aynı harfin üzerinden 2 defe geçtiği durumlarda ( Sülüs Yazı ''LAM'' harfi) gibi mürekkebin ahar üzerinde çamurlaşması ,mürekkebin ahar üzerinde pudra sürüldükten sonra bile tutmaması kağıdın aşırı parlak ve pürüzsüz gözükmesi yanlış kağıdın seçildiğini gösterir ve aharlı kağıdın yanlış teknikler ile yapıldığının   yada  kimyasal bazı  maddelere başvurulduğunun  işaretleri olabilir. Bu gibi durumlarda kağıtlarda silinme ve kazınma gibi özellikler aranmaz.  Zaten kalem de kağıt üzerinde rahat ilerlemez. Yazıyı bu tarz kâğıtlara yazmak eserin zayi olmasına eserin kalitesinin düşmesine  ve harflerin güzelliğinin gözükmesine mani olacaktır  Kağıdın cinsinin İtalyan bambu yada el yapımı olması kağıdın kalitesini belirlemez. Kağıdın kalitesi ancak, üzerindeki ahar işçiliği ile belirlenir.

Kağıdın ahardan önce  bir mukavva üzerine gerdirilerek sabitlemek gerekir. Bu gerdirme işlemi fazla yapılırsa 2. katlardan sonra kağıt ortasından patlayarak yırtılır. Az gerdirilirse aharlı kağıt kendini salar yumurta ve nişastayı sürmek zorlaşır. İnce kağıtlarda ise bu durum daha zorlaşır

AHARLI KAĞIT YAPIMI

Aharlı kağıt yapımı fazlaca teknik bir iştir. Binlerce kağıt yapmadan doğru kıvama ve tekniğe ulaşmak mümkün değildir. Her kağıt çeşidinin kendine özgü yumurta ve nişasta kıvamı vardır. Aynı cins kağıtlarda bile farklı renklerde yumurta ve nişasta kıvamları farklılık göstermektedir. Yumurta ve nişastayı kağıda uygularken kağıt üzerinde iz bırakmadan sürmek fazlaca tecrübe gerektirir. Bu iz bırakmadan sürme tekniği her kağıt çeşidi için farklılık arz eder. Kağıtların üzerine yumurta ve nişastayı kat kat sürmek kağıdın çatlamasına yol açar. 1. Katı sürdükten sonra 2. Kata geçmek için yeterli miktarda beklemek gerekir.

 Ham yumurta akının uygulamaya hazırlanışı başlı başına bir iştir. Doğru kıvama ulaşmak için fazlaca koli yumurta ile deneme yapmak ve etkilerini tecrübe etmek gerekmektedir. Şapın yumurtaya az karışması yumurtanın balçık olmasına fazla karışması ise yumurtanın kristalize olmasına sebep olur ve yumurta kendi içinde çatlar. Pişmiş nişastanın ise fazla yoğun olması yumurtanın kalemi tutmasına az yoğun olması ise yumurtanın etkısını kıracaktır.

KAĞITLARIN MÜHRELENMESİ

 Kağıtların mührelenmesi ise fazlaca yorucudur. Akik taşı ile kağıdın kaymayacağı bir zemin üzerinde taşı kağıda el yordamı ile bastırarak ileri geri pres yapmayı gerektirir. Böylece kağıt yumurta ile kaynaşarak yazım kalitesini artıracaktır. Ve kağıt nişasta ve yumurtanın verdiği sertlikten kurtulur eski hamur kıvamına ulaşarak rahatlayacaktır. Ahar ustasının mühre taşını kağıdın her noktasına değdirmesi mümkün değidir. Bu sebeple her hattat bir kağıt mühresi edinerek yazı için kestiği kağıt parçasını arkasından (aharsız yerinden ) mührelemelidir. Mühre asla aharlı kısma sürülmez taş aharı çizecektir. Akik mühre sadece altını parlatır. Ahar üzerinde bir etki bırakmaz.  Aharlı kağıda Cam yada akik ile mühre yapmak arasında hiçbir fark yoktur.

AHAR ÜZERİNE NASIL YAZILIR

 Aharlı kağıt üzerine yazı yazmak diğer kuşe yada taş kağıtları üzerine yazı yazmaktan çok farklıdır. Hattatlar karalamalarını yaparken aharlı kağıt üzerine yazarak kendilerini hazırlar talebeler ise belli bir aşamaya kadar kuşe kağıtlar ile çalıştıktan sonra mutlaka derslerini aharlı kağıda yazarak kendilerini hazırlamalı ve alıştırmalıdır. Hatem Sanat Galerisi en kaliteli aharlı kağıtları İstanbul da ki atölyesinde üreterek bu sanata ilgi duyan amatör ve profesyonel tüm sanat severlere hizmet vermektedir. Tüm aharlı kağıt çeşitleri için www.hatemart.com ziyaret edebilrsiniz